Mở đầu tuyên bố Bộ Ngoại giao Philippines đã nhắc lại vụ tàu cá nước này bị đâm chìm nhưng may mắn được các ngư dân Việt Nam cứu vớt. “Chúng tôi không ngừng và sẽ không ngừng cảm ơn Việt Nam về hành động đó. Với suy nghĩ đó, tuyên bố này để thể hiện sự đoàn kết”.
Tuyên bố nêu rõ sự việc vừa rồi đã làm xói mòn quan hệ giữa ASEAN và Trung Quốc. Tuyên bố cũng nói rõ ASEAN trong đó có Philippines đã luôn sát cánh cùng Trung Quốc chống dịch Covid-19, và cả thế giới đã chứng kiến điều đó.
“Kinh nghiệm tương tự của chúng tôi đã cho thấy niềm tin vào tình bạn đã bị mất như thế nào qua vụ việc như vậy; và niềm tin đã được tạo ra nhiều thế nào bởi hành động nhân văn của Việt Nam trực tiếp cứu mạng sống của ngư dân Philippines của chúng tôi“, tuyên bố có đoạn nêu rõ.
“Chúng tôi đã không ngừng và sẽ không ngừng cảm ơn Việt Nam về hành động đó. Và với suy nghĩ, chúng tôi đưa ra tuyên bố này để thể hiện tình đoàn kết“.
Bộ Ngoại giao Philippines nhấn mạnh rằng các sự cố như vừa xảy ra với tàu cá Việt Nam khiến quan hệ giữa ASEAN và Trung Quốc bị xói mòn trong bối cảnh hai bên đang đàm phán Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC).
“Việc tiếp tục củng cố các mối quan hệ khu vực đặc biệt quan trọng trong bối cảnh ASEAN và Trung Quốc cùng cam kết nhằm hợp tác giải quyết cuộc khủng hoảng đang diễn ra bởi đại dịch COVID-19“, tuyên bố đặt vấn đề.
Bộ Ngoại giao Philippines kêu gọi đoàn kết, sát cánh để chống dịch và đừng nên gây ra những sự việc tương tự để khẳng định “lịch sử hư cấu và quyền khai thác cá”.
Trước đó, vào năm 2019 tàu cá Việt Nam cũng đã từng cứu những người ngư dân Philippines bị gặp nạn trên biển Đông.
Cuối tuyên bố, Bộ Ngoại giao Philippines khẳng định “COVID-19 là mối đe doạ thật sự, yêu cầu chúng ta phải đoàn kết và tin tưởng lẫn nhau. Trong tình cảnh này, cho dù là nguồn lợi cá hay yêu sách lịch sử tưởng tượng cũng không đáng là lý do để Trung Quốc gây ra những vụ việc như vậy”.
22 ngư dân Philippines buộc phải nhảy khỏi tàu sau cú đâm của tàu Trung Quốc giữa đêm tối và được tàu cá Việt Nam gần đó ứng cứu mới giữ được tính mạng. Bắc Kinh sau đó gọi sự việc là “một tai nạn” và không đưa ra bất kỳ lời xin lỗi nào.
Trước Philippines, Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 6-4 cũng ra thông cáo bày tỏ quan ngại sâu sắc về sự việc. Người phát ngôn cơ quan này, bà Morgan Ortagus nhấn mạnh “thật đáng sợ khi Trung Quốc đang lợi dụng sự tập trung của thế giới vào đại dịch toàn cầu để áp đặt các tuyên bố chủ quyền phi pháp trên Biển Đông”.
